Ένα συσσίτιο όπου οι άστεγοι μπορούν να φάνε γκουρμέ γεύματα φτιαγμένα από τα χέρια διάσημων σεφ

Γράφει η Μελίνα Αγγελάκη

Όταν ακούτε ή διαβάζετε τη φράση «συσσίτιο απόρων» τι εικόνα σας έρχεται; Άνθρωποι ταλαιπωρημένοι, πεινασμένοι, στημένοι σε μια ουρά να περιμένουν ένα πιάτο φαγητό που θα τους βοηθήσει να σταθούν για λίγο στα πόδια τους. Το φαγητό που θα γευτούν δε θα είναι της επιλογής τους αλλά τουλάχιστον θα βάλει μια παύση στην πείνα τους και θα παρηγορήσει το στομάχι τους που διαμαρτύρεται.

Κι όμως μια διαφορετική οπτική του συσσιτίου οραματίστηκε κι έκανε πραγματικότητα ο βραβευμένος με Michelin σεφ Massimo Bottura στο Μιλάνο. Η ιδέα ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2015 κατά της διάρκεια της EXPO που διοργανώθηκε με θέμα «FEEDING THE PLANET, ENERGY FOR LIFE». Την EXPO επισκέφτηκαν περίπου 20 εκατομμύρια κόσμος από 145 διαφορετικές χώρες, με πολλές προτάσεις που αφορούσαν στην τροφοδοσία του πλανήτη και κυρίως των χωρών όπου η πείνα κι η δίψα θερίζουν.

Ο Massimo Bottura όμως σκέφτηκε κάτι πολύ δραστικό και καινοτόμο. Όσα τρόφιμα περίσσευαν από την EXPO καθημερινά κι επρόκειτο να καταλήξουν στα σκουπίδια, ζήτησε να του τα στέλνουν. Κατόπιν συνεννόησης με την Καθολική εκκλησία της περιοχής του, που είχε αναλάβει να βοηθήσει άπορους να σταθούν στα πόδια τους και να κάνουν ένα καινούργιο ξεκίνημα, κατάφερε να μετατρέψει το εγκαταλελειμμένο θέατρο Greco του 1930, σ’ ένα μοντέρνο χώρο, που θα παρείχε στους άπορους γεύματα.

Η ανακαίνιση πήρε έξι μήνες κι ο χώρος αποτελείται από μια επαγγελματική κουζίνα και μια αίθουσα σίτισης περίπου 90 ατόμων. Τα τραπέζια είναι σχέδια σπουδαίων σχεδιαστών και τους τοίχους κοσμούν πίνακες διάσημων ζωγράφων. Τα γεύματα δεν σερβίρονται έπειτα από αναμονή στην ουρά αλλά υπάρχουν εθελοντές σερβιτόροι που εξυπηρετούν και σερβίρουν τα άτομα που έχουν πάει να δειπνήσουν.

Τα πιάτα ετοιμάζονται με προϊόντα που θα κατέληγαν στα σκουπίδια, είτε γιατί είχαν σύντομη ημερομηνία λήξης, είτε γιατί δεν πωλήθηκαν, είτε γιατί ποιοτικά δεν πληρούσαν τις προδιαγραφές για να παραμείνουν στα ράφια. Το φαγητό που σερβίρεται στα υπέροχα σερβίτσια είναι αποτέλεσμα μοναδικό, μαγειρεμένο με μεράκι κι αγάπη για τους συγκεκριμένους ανθρώπους.

Στα θαυματουργά χέρια διάσημων σεφ που επισκέπτονται κατά καιρούς την κουζίνα του REFETTORIO AMBROSIANO, όλα τα «άχρηστα» προϊόντα γίνονται πιάτα γκουρμέ, εύγευστα, με σκοπό να γεμίζει όχι μόνο το στομάχι των συγκεκριμένων ανθρώπων αλλά κι η ψυχή τους.

Ο Bottura δεν ήθελε να δημιουργήσει ένα χώρο συσσιτίου, όπου η δυστυχία, η ταπείνωση, ο οίκτος κι η ανέχεια θα απλώνονταν στα βλέμματα και στη διάθεση των παρευρισκόμενων. Σκοπός του ήταν οι άνθρωποι αυτοί να αισθανθούν πως λόγω άτυχων συνθηκών βρίσκονται στο συγκεκριμένο χώρο αλλά μπορούν να φάνε με αξιοπρέπεια και μάλιστα φαγητό μαγειρεμένο από τα πιο διάσημα χέρια του κόσμου. Ίσως γι’ αυτό μετά από κάποιο διάστημα λειτουργίας του χώρου, οι επισκέπτες άρχισαν ν’αποκτούν επαφές μεταξύ τους, να μιλούν, να διαβάζουν τη βίβλο και να μοιάζουν με οικογένεια.

Όταν η EXPO τελείωσε, το έργο του σεφ συνεχίστηκε, βασισμένο αυτή τη φορά στις δωρεές των σουπερμάρκετ κι άλλων μεγάλων εταιρειών, που προτιμούσαν τα προϊόντα τους να γίνονται τροφή για να χορταίνουν οι άνθρωποι παρά σκουπίδια σε χωματερές. Σίγουρα μπροστά στον τόσο μεγάλο αριθμό απόρων που υπάρχουν στην Ιταλία και δη στο Μιλάνο, οι 90 που μπορούν να γευτούν ένα γεύμα στον συγκεκριμένο χώρο δεν αλλάζουν και πολύ τα δεδομένα.

Κι όμως είναι μια κίνηση άξια προς μίμηση. Μια ομάδα αξιόλογων ανθρώπων προτίμησαν να μαγειρεύουν και να ταΐζουν 90 ανθρώπους, από το να μένουν απλοί θεατές. Ίσως γιατί σύμφωνα με τον Bottura «για να ταΐσεις τον πλανήτη πρέπει να πολεμήσεις τη σπατάλη».