Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι το χρησιμοποίησαν ως αιθέριο έλαιο. Σήμερα, μπορεί να βρεθεί στα πιο πολυτελή, εμβληματικά αρώματα και κοστίζει περισσότερο από ότι ο χρυσός. Ώρα να μάθεις τα πάντα για το orris, τη ρίζα της ίριδας που έχει πολύ πλούσια ιστορία.

Το Orris, προέρχεται από την ίριδα. Όχι, δεν μιλάμε για την λεπτή ίριδα που συναντάς συχνά στα ανθοπωλεία, αλλά για τη «γενειοφόρο» ίριδα ή αλλιώς Iris Pallida, το άνθος που ζωγράφιζε συχνά ο Vincent van Gogh αφού φύεται στα λιβάδια του Chianti στην Φλωρεντία αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Τοσκάνης στην Ιταλία.

Ένα κιλό αιθέριου ελαίου orris, μπορεί να φτάσει να κοστίζει ως και 50.000€, ανάλογα με την ποιότητά του, και η μυρωδιά του, ακροβατεί ανάμεσα στο βατόμουρο, τη βιολέτα και το πιπέρι.

Πίνακας του Vincent van Gogh με την ονομασία Ίριδες, στο The Metropolitan Museum of Art

Ένα άνθος που δεν μυρίζει

Ωστόσο, όταν μιλάμε για orris, δεν αναφερόμαστε στο άνθος της «γενειοφόρου» ίριδας. Το ίδιο το άνθος δεν μυρίζει τίποτα. Αυτή η μαγική μυρωδιά, είναι όλη συγκεντρωμένη κάτω από τη γη, στη ρίζα του λουλουδιού, και για να την συλλέξουν οι αρωματοποιοί πρέπει να ακολουθήσουν μία διαδικασία που κρατά 7 χρόνια. Όχι, δεν πρόκειται για τυπογραφικό λάθος. Η διαδικασία συγκομιδής του orris διαρκεί 7 χρόνια περίπου, γι’ αυτό μιλάμε για το πιο πολύτιμο συστατικό της αρωματοποιίας και ένα συστατικό του οποίου η αξία ξεπερνά εκείνη του χρυσού. Ποια είναι αυτή η διαδικασία;

To καθάρισμα της ίριδας γίνεται με το χέρι και με ένα ειδικό κυρτό μαχαίρι.

Αφότου ανθίσει, οι ρίζες της ίριδας αφήνονται κάτω από τη γη για 3-4 χρόνια. Η συγκομιδή πραγματοποιείται τους καλοκαιρινούς μήνες, από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο, οπότε τα ριζώματα ή οι βολβοί του λουλουδιού ανασύρονται από τη γη. Έπειτα, καθαρίζονται, ξεφλουδίζονται με το χέρι και στη συνέχεια αφήνονται να στεγνώσουν στον ήλιο για 3 ακόμη χρόνια. Καθώς ωριμάζουν, αποκτούν τη μεθυστική μυρωδιά τους η οποία γίνεται εντονότερο όσο περνά ο καιρός.

Δεν είναι σαφές το ποιος ανακάλυψε για πρώτη φορά αυτή την πολύπλοκη, χρονοβόρα διαδικασία συγκομιδής του orris, όμως εφαρμόζεται εδώ και χιλιετίες. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος έγραψε για τη χρήση του orris στην ιατρική και την αρωματοποιία τον 1ο αιώνα μ.Χ., επαινώντας τη Φλωρεντία για την υπεροχή της. Το άνθος είναι γεμάτο συμβολισμούς και πήρε το όνομά του από τη Ίριδα, την αγγελιοφόρο των Θεών. Ακόμα και οι -beauty addicts- Αιγύπτιοι αναγνώριζαν τη σημασία του άνθους και την αξία του, αφού ίχνη ίριδας, υπάρχουν χαραγμένα στο μέτωπο της Μεγάλης Σφίγγας της Γκίζας.

Μία αλλόκοτη μυρωδιά

Η ίριδα και το orris πιο συγκεκριμένα, απέκτησε τη φήμη του χάρη στην Catherine de Medici. Η νεαρή βασίλισσα, έφτασε από τη Φλωρεντία στη γαλλική αυλή το 1500, φορώντας με γάντια αρωματισμένα με orris και προκάλεσε αίσθηση. Δεν υπήρχε κάποιος που να μην μαγεύτηκε από αυτή τη μυρωδιά, η οποία είναι τόσο πολυδιάσταστη που είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Είναι ταυτόχρονα γήινη, λουλουδάτη, πικάντικη, μοσχομυριστή, φρέσκια και βελούδινη.

Σύμφωνα με τον Olivier Gillotin, πρόεδρο του αρωματικού Givaudan, το orris θυμίζει «το σώμα μιας γυναίκας αμέσως μετά το ντους». Για άλλους, η μυρωδιά του orris θυμίζει χώμα, τσάι και σοκολάτα και σύμφωνα με τον αρωματοποιό του οίκου Dior, «François Demachy: «Είναι σαν να μυρίζεις ψωμί. Σε κάνει να νιώθεις καλά».

Στην τελείως αντίπερα όχθη, ο Shalini Kumar, ο οποίος συνεργάστηκε με τον Maurice Roucel (από τις πλέον διάσημες «μύτες») και δημιούργησε το πιο ακριβό άρωμα με orris, το Iris Lumière, σημειώνει ότι: «Tο orris έχει μία υγρή, βαλτώδη ποιότητα, μαγική και στοιχειωμένη». Είναι ξεκάθαρα μία νότα που διχάζει, προκαλεί πάθη, μυστήριο, σαγήνη… και είμαι σίγουρη πώς θέλεις να τη φορέσεις τώρα!

*Πηγή είδησης