Μια σπουδαία ανακάλυψη έκαναν αρχαιολόγοι στην Τσεχία. Πρόκειται για μια μεγάλη κατασκευή που προέρχεται από τη Λίθινη Εποχή και υπολογίζεται πως είναι 7.000 ετών.
Μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι από τα πιο παλαιά αρχαιολογικά ευρήματα ήταν η πυραμίδα της Γκίζας στην Αίγυπτο, η οποία κατασκευάστηκε το 2.600 π.Χ., και το Stonehenge στην Αγγλία, το οποίο υπολογίζεται πως κατασκευάστηκε μεταξύ 3.000 και 2.000 π.Χ. Ωστόσο, όπως φαίνεται, η νέα αυτή νεολιθική κατασκευή κοντά στην Πράγα κατασκευάστηκε κάπου μεταξύ του 4.900 και 4.600 π.Χ.
Στην ουσία είναι ένα στρογγυλό κτήριο το οποίο πιθανώς να φιλοξενούσε μία κοινότητα αγροτών, αλλά ο πραγματικός σκοπός του μάλλον έχει χαθεί στα βάθη των αιώνων. Είναι σχεδόν 55 μέτρα σε διάμετρο και είχε τρεις σειρές ξύλινων τειχών. Το ενδιαφέρον όμως είναι πως είχε και τάφρους γύρω του.
Το είδος της κατασκευής αυτής είναι η αρχαιότερη απόδειξη αρχιτεκτονικής σε όλη την Ευρώπη. Συνήθως υπάρχει μία σειρά κυκλικών τάφρων με μία, δύο, τρεις, τέσσερις ή και περισσότερες εισόδους για το κέντρο, τέσσερις είναι το συνηθέστερο. Ο αριθμός των τάφρων είναι μεταξύ ενός και τριών, πιο σπάνια τέσσερις. Το σύνολο της κατασκευής φτάνει κατά μέσο όρο μεταξύ 30 και 240 μέτρων, αλλά συνήθως τις βρίσκουμε μεταξύ 60 και 80 μέτρων. Κάθε τάφρος έχει συνήθως 1.5 μέτρο πλάτος, αλλά έχουμε βρει και τάφρους 14 μέτρων σε πλάτος και με βάθος έξι μέτρων.
Στις ανασκαφές τους στην περιοχή οι αρχαιολόγοι βρήκαν, επίσης, στις τάφρους απομεινάρια κεραμικής, κόκκαλα ζώων και πέτρες. Σύμφωνα με την ιστορία, τέτοιου είδους οικισμοί περιείχαν μεγάλα, ορθογώνια κτήρια που στέγαζαν 20-30 ανθρώπους το καθένα.
Επειδή οι δύο είσοδοι του οικισμού αντιστοιχούν με την ανατολή και τη δύση κατά το χειμερινό και το θερινό ηλιοστάσιο, μία εξήγηση είναι πως τα χρησιμοποιούσαν ως παρατηρητήριο ή ημερολόγιο, ενώ οι αρχαιολόγοι υποπτεύονται πως οι τάφροι εξυπηρετούσαν πολλαπλούς σκοπούς, όπως πραγματοποίηση ιεροτελεστιών ή ως κέντρο εμπορίου.
Το μέγεθος τέτοιων οικισμών είναι άκρως εντυπωσιακό, δεδομένου ότι οι άνθρωποι που τα έχτιζαν είχαν μόνο λίθινα εργαλεία. Οι κατασκευές αυτές εξαφανίστηκαν ξαφνικά μετά από τρεις αιώνες, με τους αρχαιολόγους να μην καταλαβαίνουν ακόμα γιατί εγκαταλείφθηκαν. Περίπου το 1/4 αυτών των κατασκευών βρίσκονται στην Τσεχία και περαιτέρω έρευνα ίσως να λύσει το μυστήριο.